Protetyka to dział stomatologii zajmujący się uzupełnianiem brakujących zębów lub poprawą estetyki i funkcji zębów istniejących co pozwala na rehabilitację narządu żucia.
Brakujący ząb należy uzupełnić jak najszybciej od chwili jego utraty. Jak szybko, to zależy od stanu pozostałych zębów i rodzaju planowanego uzupełnienia. Unikamy wówczas powikłań polegających na przemieszczaniu się pozostałych zębów, powstawaniu szpar między nimi, wydłużania zębów przeciwstawnych.
Jeżeli ząb uległ znacznemu zniszczeniu i odbudowa funkcji i kształtu zęba bezpośrednio w jamie ustnej jest niemożliwa, proponujemy pacjentowi wykonanie tzw. uzupełnień pośrednich. Są to inlay’e (wkłady) lub onlay’e (nakłady) wykonywane przez technika w laboratorium z porcelany, kompozytu lub złota.
Jest to rozwiązanie przejściowe między plombą a koroną. Zaletą takiego rozwiązania jest wręcz idealne odtworzenie funkcji i kształtu zęba, bez konieczności agresywnego szlifowania zęba, wymaganego do wykonania korony protetycznej.
Ząb zniszczony, leczony kanałowo, powinien być zaopatrzony protetycznie po zakończeniu leczenia podstawowego np. wzmocniony wkładem koronowym lub koroną.
Również zęby z wadami rozwojowymi (przebarwione po antybiotykach przyjmowanych w dzieciństwie, o nieakceptowanym kształcie, niesymetryczne, z uszkodzonym szkliwem itp.) można pokryć koroną protetyczną lub licówką.
Implantoprotetyka to najnowocześniejsze rozwiązanie protetyczne z oparciem na implantach dające prawie nieograniczone możliwości uzupełniania brakujących zębów.
Wszczepienie implantów pozwala na zastosowanie protetyki bardziej komfortowej, wygodniejszej, nie krępującej, nie ograniczającej aktywności życiowej pacjenta. Przykładowo:
Przy całkowitym braku własnych zębów zamiast protezy osiadającej wyjmowanej można wykonać w szczęce górnej most przykręcony na stałe do 4 implantów. W żuchwie już 2 implanty pozwolą wykonać stabilną, protezę wyjmowaną. Proteza taka zapewnia duży komfort użytkowania dzięki doskonałej stabilizacji w ustach i nie wpływa niszcząco na kość, co jest największą wadą protez osiadających.
Przy brakach zębów bocznych pacjent wcześniej skazany na protezę wyjmowaną może użytkować nieruchome mosty na implantach.
Protezy ruchome to elementy protetyczne uzupełniające brakujące zęby, które daje się wyjąć z jamy ustnej (nie są połączone na stałe z zębami własnymi). Protezy poprawiają wygląd, przywracają utracone wraz z zębami funkcje żucia i mowy. Mogą uzupełniać kilka zębów (protezy częściowe) lub wszystkie (protezy całkowite). Protezy mają wiele wad. Często są zbyt luźne, mają widoczne klamry, pokrywają całe podniebienie, zaburzając czucie smaku. Alternatywą są specjalne protezy oparte na implantach lub na własnych zębach pokrytych koroną zaopatrzoną w specjalny zatrzask zastępujący szpecącą klamrę.
Protezy osiadające całkowite to akrylowe uzupełnienia wyjmowane.. Utrzymują się w ustach na zasadzie przyssania do tkanek miękkich. Jest to popularne rozwiązanie o stosunkowo niskim koszcie, posiadające jednak liczne wady: trudności w adaptacji, mały komfort użytkowania, niedogodności w spożywaniu pokarmów, niszczące działanie na kości szczęk, konieczność wymiany co kilka lat.
Protezy osiadające częściowe wykorzystują zachowane zęby, aby znaleźć utrzymanie. Klamry utrzymujące mogą być metalowe lub z tworzywa w kolorze dziąsła lub zęba.
Protezy bezklamrowe to szkieletowe protezy precyzyjne wykorzystujące zamiast klasycznych klamer ukryte w swojej konstrukcji zatrzaski lub zasuwy, co pozwala na cieszyć się pięknym uśmiechem, niezaburzonym widokiem klamer.
Protezy szkieletowe to uzupełnienia ruchome, metalowo-akrylowe, pozbawione większości wad protez osiadających. Mają duże, metalowe klamry, które nie są akceptowane przez niektórych pacjentów. Jest to jednak rozwiązanie zdrowe i nie zaburzające smaku i wymowy.
Mosty protetyczne są to konstrukcje odtwarzające utracone zęby poprzez przymocowanie kilku koron do zębów sąsiadujących z luką po brakujących zębach. Mosty składają się z koron umieszczonych na zębach sąsiadujących z luką i przęsła, które jest ukształtowane w taki sposób, aby imitować utracone zęby. Można w ten sposób uzupełnić nawet 3 kolejne, brakujące zęby. Do wykonania mostów niezbędne jest oszlifowanie zębów filarowych (sąsiadujących luką), na których będzie zamocowany most.
Są to estetyczne uzupełnienia protetyczne cementowane na własnych zębach sąsiadujących z miejscem po utraconym zębie. Tak uzupełnione zęby można traktować jak własne, unikamy skrępowania związanego z wyjmowaniem protezy na noc, nie ma ograniczeń w spożywaniu pokarmów. Metoda ta wymaga oszlifowania zębów sąsiadujących z luką. Jest to wadą mostu, jeśli zęby są zdrowe – wtedy należy rozważyć wszczepienie implantu. Jeśli jednak zęby są po leczeniu kanałowym , jest to korzystne, przy okazji zaopatrzymy protetycznie zęby osłabione. Podobnie jak w przypadku koron, mosty mogą być na podbudowie metalowej lub bardziej estetyczne, pełnoceramiczne.
W przypadku zębów martwych przed wykonaniem mostu czy korony konieczne jest wzmocnienie zęba tzw. sztyftem czyli wkładem koronowo-korzeniowym. Najczęściej są to wkłady stalowe, złote lub z włókna szklanego.
Wkłady koronowo-korzeniowe wykonywane metodą bezpośrednią z włókna szklanego są w niektórych przypadkach nowoczesną alternatywą dla metalowych wkładów korzeniowych wzmacniających martwe zęby. Ich zaletą jest kolor zbliżony do koloru zębów. Nadają się pod korony pełnoceramiczne. Nie dają metalicznego prześwitu na dziąśle, jak w przypadku wkładów stalowych i złotych. Mogą być łatwo usunięte z korzenia bez ryzyka zniszczenia zęba. Należy je cementować w zębach po leczeniu endodontycznym. Redukują ilość wycisków i czas leczenia.
Korony są uzupełnieniami protetycznymi mocowanymi na stałe do zębów własnych lub implantów, które służą do pokrycia i zmiany wyglądu lub kształtu pojedynczego zęba.
Korony na implantach odtwarzają strukturę i funkcje utraconych zębów. Wykonywane są różnymi technikami z materiałów ceramicznych, metalowo-ceramicznych, stali lub złota.
Korony zakładamy na zęby słabe lub przebarwione. Zewnętrzna powierzchnia korony wykonujemy z ceramiki. Wnętrze korony może być ze złota, stali, stopów szlachetnych, tlenku cerkonu lub ceramiki szklanej (korona pełnoceramiczna). Te ostatnie są najbardziej estetyczne, zupełnie nieodróżnialne od zębów własnych oraz nie powodują również nigdy przebarwień brzegu dziąsła.
Przygotowanie zęba do wykonania korony polega na zeszlifowaniu jego zewnętrznej warstwy i nadaniu odpowiedniego kształtu. Od precyzji szlifowania zależeć będzie estetyka, szczelność i bezawaryjność korony.
To cienkie płytki ceramiczne, pokrywające przednie powierzchnie zębów. Licówki wymagają minimalnego oszlifowana zębów, są bezpieczne dla zdrowia. Polecamy je osobom, które planują trwale zmienić barwę zębów, mają zniszczone szkliwo. Licówki są dobrym rozwiązaniem w przypadku przerw między zębami (diastema), a także niezadowalającego kształtu zębów. Możemy nimi wydłużyć zęby i wykreować nowy uśmiech.
Więcej o protetyce…